پایایی، روایی و تحلیل عاملی پرسش نامه بی قراری کوهن- منسفیلد (cmai)

هدف: برای بررسی اثربخشی روش­های دارویی و غیردارویی که با کاهش بی­قراری در بیماری هایی هم چون دمانس به کار برده می­شوند، به ابزار مناسبی مانند پرسش نامه بی­قراری کوهن- منسفیلد نیاز است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی­های روانسنجی  این آزمون انجام شد. روش: در این پژوهش 100 نفر از مراقبان بیماران مبتلا به آلزایمر، پرسش نامه بی قراری کوهن- منسفیلد را تکمیل کردند. یافته­ها: برای ارزیابی پایایی پرسش نامه، هم زمان مراقب دیگری، آن را برای همان بیمار تکمیل کرد. با فاصله دو هفته، مراقب اصلی نیز برای بار دوم، پرسش نامه را برای همان بیماران پر نمود. سنجش پایایی پرسش نامه به روش بازآزمایی، دونیمه سازی و آلفای کرونباخ به ترتیب ضرایب 99/0، 92/0 و 82/0 به دست داد. برای محاسبۀ روایی نیز از شاخص­های روایی همگرا و همسانی نظر ارزیاب­ها و روایی سازه (تحلیل عاملی) بهره گرفته شد. نتایج تحلیل عاملی به کمک روش­های مؤلفه­های اصلی چرخش واریماکس نشان داد که این پرسش نامه دارای چهار عامل رفتارهای پرخاشگرانه، رفتارهای غیرپرخاشگرانه، پرخاشگری کلامی و رفتارهای پنهان کارانه است. این عوامل بیش از 77/72% از واریانس کل را تبیین می­کنند. روایی همگرای این پرسش نامه با محاسبه ضریب همبستگی زیرمقیاس­های این پرسش نامه با یکدیگر و با کل پرسش نامه تأیید شد. این ضرایب از 43/0 تا 90/0 در نوسان و معنادار بودند (01/0p<). نتیجه گیری: با درنظرگرفتن نتایج پژوهش، می­توان بیان کرد که پرسش نامه بی­قراری کوهن- منسفیلد به طور کلی می­تواند ابزاری معتبر و پایا در ارزیابی بی­قراری در جمعیت بیماران ایرانی مبتلا به آلزایمر باشد.